fbpx

Thị trường 3PL và cuộc khủng hoảng nhận diện đang đến gần

Những ai nghĩ rằng xe tải, xe lửa, tàu và máy bay là những thứ xác định thị trường 3PL có thể sẽ phải bất ngờ.

Có thể người ta đã xác định vấn đề “Marketing thiển cận” (*) hơn 50 năm trước đây, nhưng đối với nhiều công ty logistics thì đây vẫn còn là một chặng đường dài. Những nhà cung cấp dịch vụ logistics bên thứ ba (Third party logistics – 3PL) nào xem gốc rễ hoạt động của họ nằm ở vận tải truyền thống và vận chuyển hàng hóa (về mặt vật lý) có thể đi theo con đường của các tuyến đường sắt của Mỹ, mà không thấy rằng hàng không và vận tải đường bộ tư nhân sẽ ảnh hưởng đến rất mạnh thị trường vận tải và cướp đi rất nhiều thị phần của họ. Lẫn lộn giữa nhu cầu với các phương tiện để thỏa mãn nhu cầu đó chính là nguyên nhân thất bại của nhiều công ty.

Thị trường 3PL có ít nhất ba cấp độ thay đổi cần xem xét và một diện mạo mới khả thi, sớm hơn so với một số người nghĩ.

Xu hướng của thị trường 3PL thật sự là gì?

Những người chuyên về marketing có lẽ đã biết thuật ngữ “Marketing thiển cận” có nguồn gốc từ đâu. Đó là tiêu đề mà Theodore Levitt đã đặt cho bài báo về marketing của ông, xuất bản năm 1960 tại Harvard Business Review.

Giống như những đóng góp có giá trị khác vào marketing hoặc các lĩnh vực khác, tiền đề của Levitt cũng khá đơn giản. Ông cho rằng các doanh nghiệp có nhiều khả năng phát triển thịnh vượng nếu họ tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng, thay vì bán sản phẩm. Khi Levitt công bố cái nhìn sâu sắc của mình, thời điểm đó các nhà sản xuất thường quyết những gì thị trường sẽ bán sản phẩm, khiến cho khách hàng không có nhiều lựa chọn nào khác ngoài việc “mua hoặc là không”.

Ngày nay, kinh doanh định hướng khách hàng có vẻ là hiển nhiên, nhưng vẫn còn đâu đó chỗ đứng của “marketing thiển cận”. Bất kỳ doanh nghiệp nào cũng có nguy cơ rơi vào tình yêu đối với một giải pháp và không nhận thấy rằng thị trường và nhu cầu của khách hàng đang thay đổi, cuối cùng các giải pháp của họ trở nên lỗi thời và khiến họ mất đi khách hàng.

the-3pl-market_hinh-1

Điều đầu tiên mà bất kỳ công ty 3PL nào cũng cần làm, là hiểu được bản chất của thị trường và nhu cầu phải đáp ứng.

Như định nghĩa chung, một 3PL có thể giúp một công ty cung cấp dịch vụ của nó, hình thành ở vị trí A, giao đến tay khách hàng của nó ở vị trí B.

Một 3PL cũng có thể giúp đem lại cho một công ty các nguồn lực cần thiết để nó cung cấp dịch vụ ngay lúc ban đầu. Các ý tưởng này ngay lập tức cũng khiến ta dễ liên tưởng đến dịch vụ kho bãi, dịch vụ lắp ráp và địa phương hóa, đội xe tải, toa xe đường sắt, và những dịch vụ tương tự, với đội ngũ điều hành, tài xế và nhân viên bảo trì.

Hiểm họa đó là cho rằng vì điều này thường đúng hiện nay, nên nó cũng là giải pháp duy nhất để đáp ứng nhu cầu khách hàng, và nó sẽ tiếp tục là hợp lý vào ngày mai. Tuy nhiên phải có giải pháp dự phòng, đồng thời quan sát xu hướng và sự phát triển chung trên thế giới để có thể làm thế nào gắn kết nhu cầu này vào những giải pháp khác nhau khác.

Thêm vào đó, công ty cũng có thể phải đối mặt với một hình thức mới của “marketing thiển cận”.

Mặc dù tập trung vào nhu cầu của khách hàng là điều cần thiết, nhưng điều này hiện nay là chưa đủ.

Các bên liên quan khác (stakeholders) cũng đã trở nên những thành phần quan trọng kể từ khi người ta nhận ta “marketing thiển cận” trong kinh doanh. Các nhà sinh thái học, các nhóm nhân quyền của người lao động, và nhà hoạt động khác hiện đang gây áp lực lên các công ty để họ thay đổi những thực hành bị cho là vô trách nhiệm, vô đạo đức, hoặc bất lương. Các doanh nghiệp đang ngày càng thận trọng với các nhà cung cấp mà đang dính líu đến cái vụ bê bối với các bên liên quan khác, bởi vì họ biết rằng họ có nguy cơ bị vạ lây.

Những thay đổi trong cách vận chuyển hàng hóa

the-3pl-market_hinh-2

Chúng ta hãy xem xét những chuyển biến mà 3PL có thể phải đối mặt, với mức độ đầu tiên của sự thay đổi, đó là sự thay đổi trong cách vận chuyển hàng hoá. Giả sử chúng ta đang nói về hàng hóa vật chất (bất cứ thứ gì từ các bộ phận máy để thức ăn cho thú cưng), những sự thay đổi sau có thể được xem xét:

  • Hệ sinh thái. Ngay cả khi xe tải điện đường dài, hiệu suất cao chưa nằm trong số chúng, nhưng những chiếc xe chở khách chạy điện đã được tích cực phổ biến trên thị trường. Các công ty như Tesla đã cho chúng ta thấy những chiếc xe thân thiện với sinh thái của họ hoạt động tốt bằng hoặc thậm chí tốt hơn so với các đối thủ sử dụng động cơ đốt như thế nào. Thậm chí người ta còn bàn đến máy bay chở khách chạy bằng điện. Vậy tTại sao xe tải nên bị bỏ qua? Những công ty 3PL nào hiện đang đầu tư vào động cơ diesel có thể sẽ phải chú ý đến điều này.
  • Giá nhân công. Chi phí lao động là chi phí hoạt động lớn nhất đối với nhiều doanh nghiệp, với chi phí xã hội và bảo hiểm ngoài tiền lương của nhân viên. Giảm số lượng các nhân viên vận hành trong vận tải và kho bãi là vấn đề liên tục xuất hiện trong tâm trí của các công ty. Các nhà sản xuất xe tải đã thử nghiệm với đầu kéo nhiều đài kiểm soát sao cho một tài xế có thể xử lý khối lượng vận chuyển lớn hơn. Daimler AG thậm chí còn có một chiếc xe tải hoạt động không người lái, một phần mở rộng logic của kho tự động đã tồn tại ngày nay.
  • Sẵn có lao động. Chi phí không phải là nhân tố duy nhất. Trong một số lĩnh vực, lực lượng lao động logistics đang ngày càng già đi, mà không có những tân binh mới, trẻ tuổi được tuyển mộ để kéo độ tuổi trung bình xuống. Nếu các công ty 3PLs không thể tìm người để thay thế những người nghỉ hưu, các giải pháp tự động và ít người vận hành có thể là lựa chọn duy nhất.
  • Mức độ chi tiết. Hàng tiêu dùng đang phát triển chín muồi cho dịch vụ giao hàng cá nhân, được thiết kế riêng từng khách hàng, từ các trung tâm phân phối đến điểm giao hàng cuối cùng. Ở một số nước, người ta sử dụng xe đạp như một phương tiện giao hàng. Ở những nước khác, các thiết bị hoặc máy bay không người lái (drone hoặc UAV) đã được dùng thử. Nếu công ty 3PL của bạn không sử dụng giao hàng bằng máy bay không người lái trong các khu vực đó, có thể đối thủ cạnh tranh của bạn sẽ làm, và họ sẽ tiết kiệm được chi phí lao động trong khi vẫn đem lại cho khách hàng cuối cùng dịch vụ tốt hơn.

Những thay đổi trong việc ai sẽ là người vận chuyển hàng hóa

Có một giải pháp khác cho thách thức trong vấn đề lao động mà các công ty 3PLs đang đối mặt. Họ có thể giao thầu lại cho một thị trường rộng lớn các lao động bình thường bao gồm các cá nhân có một chiếc xe để vận chuyển hàng hóa, hoặc những người sẽ cung cấp các dịch vụ logistics khác trên một cơ sở có-khi cần. Đây là hiện tượng uber hóa.

Trong trường hợp này, một công ty không thuê người hoặc sở hữu các nguồn tài nguyên nữa, mà thay vào đó cung cấp một nền tảng (platform) để mang khách hàng và người lao động cá nhân lại với nhau, cơ chế thanh toán khách hàng và trả lương công nhân cũng như vậy. Uber bắt đầu điều này với taxi, sử dụng công nghệ kỹ thuật số và điện thoại thông minh phổ biến để mang hành khách và tài xế taxi lại với nhau, bất cứ lúc nào, bất cứ nơi nào. Công ty từ đó đã phân nhánh vào các lĩnh vực khác, và cách tiếp cận này cũng đã được các doanh nghiệp khác sử dụng.

Trong ngành logistics, công ty 3PL DHL đã điều hành hoạt động giao hàng theo phong cách Uber bằng cách hợp đồng lại các nhiệm vụ nhỏ hơn cho những người sử dụng ứng dụng điện thoại thông minh DHL để thực hiẹn các dịch vụ giao hàng địa phương.

Nhà bán lẻ Walmart đã bắt đầu một thí điểm sử dụng dịch vụ tài xế từ Uber và Lyft (một đối thủ cạnh tranh của Uber) để giao hàng của họ. Thông báo thử nghiệm dịch vụ của Walmart được đăng trên blog từ văn phòng điều hành chính của họ, Michael Bender, và có hai ghi chú cho các 3PL.

Đầu tiên đó là chính sách của Walmart tuyên bố để cho khách hàng hướng dẫn các công ty trong việc làm thế nào để cung cấp và mở rộng dịch vụ. Điều này gần như giống như những gì mà Theodore Levitt nói. Thứ hai chính là cách thức mà Walmart hoàn toàn phá vỡ lề lối hoạt động thông thường của dịch vụ 3PL. Một nhân viên của Walmart chỉ làm một việc đơn giản là yêu cầu một tài xế Uber hay Lyft giao hàng cho khách hàng sau đó trả một khoản tiền theo phí giao hàng chuẩn của Mỹ từ $7 đến $10.

Những gì Walmart đang làm cho cửa hàng tạp hóa của mình, thì H&M và Primark có lẽ sẽ bắt đầu làm với may mặc, Walgreens với dược phẩm, và vâng vâng. Khi xu hướng bắt đầu, nếu bạn không thể đánh bại nó, bạn phải tham gia cùng. Các công ty 3PL có thể sẽ phải tái tạo lại mô hình kinh doanh của họ trong những trường hợp như thế này, nếu họ muốn tiếp tục phục vụ khách hàng như vậy, có thể là trở thành một Uber của ngành logistics mà nhu cầu khác nhau từ vận chuyển hàng rời khối lượng lớn đến giao hàng đến khách hàng cá nhân cuối cùng.

Những thay đổi trong cách hàng hóa và dịch vụ được cung cấp

Đây có lẽ là thay đổi lớn nhất trong cuộc chơi dành cho các 3PL. Bởi nó đánh vào một trong những giả định lớn nhất mà nhiều công ty 3PL luôn nghĩ, đó là họ sẽ tiếp tục được thuê để vận chuyển hàng hóa hữu hình. Tuy nhiên, giả định rằng có thể đến hồi kết nếu khách hàng hiện nay tiêu thụ dịch vụ thay vì sản phẩm, hoặc nếu sản phẩm hữu hình được chuyển giao một cách kỹ thuật số hoặc ảo thông qua Internet, thay vì trong kiện hàng, túi hoặc hộp.

the-3pl-market_hinh-4

  • Dịch vụ đám mây (cloud services). Chi phí vốn và đầu tư dài hạn vào các nguồn tài nguyên như máy móc, xe cộ và máy vi tính và thiết bị CNTT đang ngày càng ít được ưa chuộng, bởi vì mô hình kinh doanh mới được xây dựng trên các dịch vụ đang được phát triển. Bản thân điện toán đám mây (cloud computing) là một ví dụ điển hình. Các công ty ngày càng cung cấp thiết bị CNTT hữu hình ít hơn và các dịch vụ ảo nhiều hơn đến khách hàng. Người dùng thường không còn kết nối đến các máy chủ tại chỗ thông qua máy tính để bàn của họ, mà đăng nhập vào các ứng dụng điện toán đám mây thông qua các thiết bị di động của họ. Ô tô có sẵn cho thuê ngay tức thì tại nhiều thành phố lớn ở các châu lục. Tất cả những gì bạn cần là thẻ tín dụng (và tất nhiên, một giấy phép lái xe nữa). Bạn có thể ngạc nhiên trước sự đa dạng của các mặt hàng có sẵn cho người tiêu dùng thuê hiện nay, nhưng khi đã hết sốc, mọi người kỳ vọng những mô hình tương tự sẽ xuất hiện ngay sau đó cho các doanh nghiệp. Dịch vụ điện toán đám mây chưa thật sự tách mình khỏi tất cả các hỗ trợ hữu hình, nhưng chúng đang thay đổi cái gì sẽ được cung cấp cho ai và như thế nào.
  • In 3D (3D Printing). Tại sao phải vận chuyển một sản phẩm qua hàng ngàn dặm trong khi bạn có thể chỉ đơn giản là gửi nó qua Internet? In 3D đang cách mạng hóa ngành công nghiệp thiết kế, và có thể tác động tương tự đến các lĩnh vực khác nữa. Về cơ bản, một sản phẩm được biểu diễn dưới dạng một tập tin dữ liệu kỹ thuật số, chứa những chi tiết về hình dạng và kích thước của nó, dùng chúng có phức tạp như thế nào đi chăng nữa. Các máy in 3D có thể in ra một bản sao rắn chắc của đối tượng từ tập tin. Nếu tập tin ở tại Sydney và các đối tượng lại cần thiết ở Tokyo, thì chỉ có tốn vài phút để nhu cầu được thỏa mãn. Không có hàng hóa vật chất được vận chuyển, trừ khi bạn tính nguồn cung cấp các chất dẻo, nhựa, kim loại, hoặc gốm sứ được sử dụng bởi các máy in 3D ở đầu cuối của “lô hàng”. Hershey’s Company, nhà sản xuất huyền thoại về đồ ngọt và đồ ăn nhẹ được thành lập vào năm 1894, thậm chí còn có máy in 3D in ra hình dạng tinh tế trong sô cô la, điều mà có khả năng làm những thứ liên quan đến lô hàng và kho hàng kiểm soát nhiệt độ của nó chỉ còn là quá khứ.

Có phải đây là thời điểm thích hợp để tái đầu tư vào 3PL?

Nhiều công ty đã phải tái đầu tư bản thân để theo kịp với những thay đổi trong thị trường của họ. Có một cơ sở khá nhiều nghiên cứu thông tin kinh doanh chung và các tình huống kinh doanh mà trong đó các công ty đã làm đúng hay mắc sai lầm, giúp cho những tổ chức như công ty của bạn có thể hiểu rõ hơn về những gì nên được thực hiện.

Netflix và Blockbuster là hai trường hợp thường được trích dẫn nhiều nhất. Blockbuster đã kém sáng suốt khi bám vào một thị trường cho thuê DVD và video đang suy giảm, trong khi Netflix đã tăng trưởng cực kỳ mạnh bằng cách đáp ứng online cùng một loại nhu cầu của khách hàng. Ở những nơi khác, các công ty dầu khí đang tìm kiếm nguồn năng lượng thay thế, bởi sự nóng lên toàn cầu và giá dầu đang tăng.

the-3pl-market_hinh-5

Một số công ty có tầm nhìn cho rằng sự tái đầu tư vào doanh nghiệp của họ không phải là hành động diễn ra một lần, mà là một quá trình liên tục, để họ luôn luôn có thể dẫn đầu trong đội tiên phong và không bao giờ bị bỏ lại phía sau. Cách bạn tiếp cận vấn đề chính là điểm mấu chốt, nếu bạn vẫn muốn kinh doanh trong một vài năm nữa, doanh nghiệp 3PL của bạn có thể trông rất khác, thậm chí mang một nhận diện hoàn toàn mới.

 

Lời kết

Tập trung vào nhu cầu của khách hàng có thể là vấn đề đơn giản (một cách đó là cần hỏi khách hàng họ muốn gì), nhưng không hẵn là dễ dàng. Giai đoạn nghi ngờ đã cản trở nhiều công ty, những người có vẻ như không thể hành động ngay để mang lại các giải pháp mà đã thành công trong thị trường của họ.

Apple, một nhà cung cấp CNTT phi thường, đã trải qua nhiều năm lúng túng trong thị trường tiêu dùng và kinh doanh, cho đến khi Steve Jobs trở lại và tập trung vào một trong những nhu cầu cơ bản nhất trong tất cả các nhu cầu của của khách hàng, đó là làm cho các sản phẩm trực quan và dễ dàng sử dụng.

Liệu sẽ có một hiểu biết sâu sắc tương tự đối với các công ty 3PLs, “đưa sản phẩm và dịch vụ đến tay khách hàng cuối cùng một cách dễ dàng và hiệu quả nhất có thể về mặt chi phí” chăng?

Cánh cửa vẫn còn rộng mở cho nhiều lựa chọn khác nhau, bao gồm cả kinh doanh như bình thường đối với những nguồn lực mà vẫn đòi hỏi vận chuyển vật lý (bất cứ thứ gì từ gỗ đến khoáng sản đến thực phẩm), và cả cung cấp các dịch vụ điện toán đám mây (cloud services) và vai trò của một trung gian giữa khách hàng và những dạng mới của lực lượng lao động. Công ty 3PL của bạn sẽ lựa chọn cánh cửa nào là tùy thuộc vào bạn.

 

—–

(*) Marketing myopia: thuật ngữ dùng trong marketing, được đúc kết bởi Theodore Levitt. Một công ty có chiến lược marketing thiển cận khi nó chỉ tập trung làm thế nào bán được sản phẩm thay vì làm thế nào để thỏa mãn nhu cầu khách hàng

—–

Nguồn: Smartlog trích bài “The 3PL Market and a Forthcoming Identity Crisis” đăng trên trang LinkedIn của tác giả Rob O’Byrne, 30/01/2017

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

0938 545 272